In het UMC Utrecht zijn sinds november tientallen kinderen opgenomen met het RS-virus. Dit virus, respiratoir syncitieel virus,  zorgt jaarlijks voor overvolle intensive care-afdelingen in Nederland. In ons land is de ziekte goed te behandelen, maar wereldwijd sterven er elke dag 700 kinderen door dit virus en jaarlijks meer dan 100 duizend kinderen hieraan. Na malaria is het virus de belangrijkste doodsoorzaak voor zuigelingen, de tweede doodsoorzaak onder jonge kinderen.

Hoogleraar luchtweginfecties Louis Bont doet daarom met een internationaal team, medegefinancierd door de Bill & Melinda Gates-foundation, onderzoek naar een vaccin tegen dit virus. De resultaten van het onderzoek zijn onlangs gepubliceerd in The Lancet Global Health.

“We behandelen jaarlijks in ons land 2000 kinderen met dit virus. Daarmee is het de belangrijkste oorzaak van ziekenhuisopname in Nederland. En op dit moment liggen de ziekenhuizen weer vol”, zeg Bont. “In Nederland is dit goed te behandelen, want bij ons komen deze kinderen op de intensive care terecht en door hen te beademen kunnen we hen helpen. Maar in veel, veelal armere landen, is die mogelijkheid er niet en sterven er duizenden kinderen aan dit virus.”

Signalen
Het RS-virus zorgt ervoor dat bij jonge kinderen verkoudheid leidt tot een longontsteking en dat zij beademing nodig hebben. Ieder jaar komen de eerste RSV-patiënten eind oktober binnen, en eind december liggen de Nederlandse ziekenhuizen vol. Bont: “Het is belangrijk om bij verkouden kinderen onder de twee jaar alert te zijn op signalen zoals benauwdheid en een piepende ademhaling en eventueel de huisarts te raadplegen.”

Vaccin
Inmiddels worden op verschillende plaatsen al vaccins getest, zowel voor aanstaande moeders als zuigelingen en Bont heeft goede hoop dat er over drie jaar al een vaccin tegen RVS is.  “Het is van groot belang dat er een vaccin komt tegen dit virus. Maar voor dat vaccin is het wel van belang dat je weet wie je moet vaccineren voor het grootste effect. Er is lang gedacht dat het vaccineren van de zwangere moeder voldoende zou zijn en dat de baby tot drie maanden na de geboorte beschermd is. Wij hebben nu ontdekt dat we zowel de moeder als het kind moeten vaccineren. Dus ook ná de geboorte, aangezien we zagen dat het grootste deel van de kinderen die stierven ouder dan drie maanden waren.”

Samen met tien andere onderzoekers stelde Bont een wereldwijde database samen, waarin driekwart van de RS-sterftes zijn opgenomen. “Dit onderzoek zorgt voor meer aandacht voor deze onderschatte ziekte, zodat wij nog meer studie er naar kunnen doen en uiteindelijk met een vaccin dit virus te lijf kunnen gaan.” Voor veel ouders is de ziekte een heftige ervaring en daarom is er ook een patiëntennetwerk opgericht.

UMC Utrecht, Het Longfonds en NRS

Het Longfonds, Het UMC Utrecht en de Netherlands Respiratory Society (NRS) brengen dit onderzoek gezamenlijk onder de aandacht. Het Longfonds strijdt voor mensen met een longziekte en wil gezonde longen gezond houden. In Nederland zijn ruim een miljoen mensen met een longziekte, zoals COPD, astma of een zeldzame longziekte. De NRS is de koepel van Nederlandse wetenschappers op het gebied van gezondheid en ziekten van longen en luchtwegen. Het UMC Utrecht is één van de acht academische ziekenhuizen in Nederland.

De wetenschappelijke publicatie van Louis Bont en zijn team is hier te downloaden.

Op de avond voor Wereld COPD-dag laat het Longfonds de documentaire BENAUWD in première gaan. De documentaire volgt van heel dichtbij COPD-patiënte Lia Breed en laat zo de impact van deze heftige ziekte op haar leven zien. Het Longfonds wil met deze film de onzichtbare longziekte COPD een gezicht geven.

In 2007 krijgt Lia Breed, oud-politieambtenaar, te horen dat ze ernstig COPD heeft. Door de ziekte moet Lia net voor haar pensioen stoppen met werken. In de documentaire laat regisseur Nina de Vriendt (De Haaien) zien hoe Lia’s leven er nu uitziet. Inmiddels heeft Lia een longcapaciteit van nog maar 23 procent. Het gevolg is dat simpele alledaagse handelingen, zoals traplopen, schoonmaken en aankleden, niet of nauwelijks meer gaan. Door de beperkte longcapaciteit heeft Lia veel last van ernstige benauwdheid: ‘Je weet niet waar je de lucht vandaan moet halen. Je begint te zweten, heel erg te zweten, want je krijgt geen lucht naar binnen.’

Kracht
Dat Lia zich continue zo benauwd voelt is vreselijk en ze wil dan ook graag dat dit anderen niet overkomt. Om de jeugd te waarschuwen tegen de schadelijke gevolgen van roken, zet Lia zich nu in om te voorkomen dat kinderen gaan roken. Onder andere door te participeren in een mogelijke rechtszaak tegen de tabaksindustrie. Ondanks haar ziekte gaat Lia niet bij de pakken neerzitten en geniet ze van de kleine dingen. Zo zie je haar in de documentaire samen met haar vriendinnen in het bos: haar vriendinnen op de fiets en Lia in haar scootmobiel in het midden. ‘Je kan wel in de put gaan zitten, maar daar schiet je niks mee op. Met positiviteit  bereik je een heleboel’, aldus Lia.

Onzichtbaar
In Nederland leven ruim 600.000 mensen met COPD en jaarlijks komen daar maar liefst 60.000 mensen bij. De ziekte is ongeneeslijk: elk jaar overlijden er 7.000 mensen aan COPD. De World Health Organization voorspelt dat COPD in 2030 doodsoorzaak nummer 3 is in de wereld. Longfonds directeur Michael Rutgers: “Ondanks deze cijfers, zijn veel mensen onbekend met deze chronische aandoening. Lia geeft met deze film een gezicht aan deze ziekte. We hopen dat deze documentaire helpt om meer begrip te kweken voor COPD.”

Samenwerking
BENAUWD is een samenwerking tussen het Longfonds en productiebedrijf De Haaien. Regisseur Nina de Vriendt: “Voor het maken van deze film wist ik niet dat de ziekte COPD zo heftig kan zijn. Ik vond het heel confronterend om te zien dat Lia door een simpele handeling als het pakken van een pak melk uit de koelkast al buiten adem kan raken.’ De documentaire BENAUWD gaat dinsdagavond 14 november om 20:00 uur in première via www.facebook.com/longfonds. De film is vanaf woensdag 15 november, Wereld COPD-dag, te zien via www.longfonds.nl.