Bij een moeilijke beslissing als een overtijdbehandeling krijgt de vrouw zo de optie om naast een abortuskliniek of ziekenhuis ook voor de huisarts te kiezen waar ze vaak meer vertrouwd mee is, die bekend is met de thuissituatie en haar ook kan begeleiden met anticonceptie om herhaling te voorkomen. Minister Schippers stelt dat daling van het aantal abortussen een belangrijk gevolg zou kunnen zijn van deze maatregel.

De huisarts die een medicamenteuze zwangerschapsafbreking wil uitvoeren, moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moeten huisartsen gepaste scholing hebben gehad en moeten ze duidelijke samenwerkingsafspraken maken met ziekenhuizen of klinieken. Ook zijn er verplichtingen richting de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De betreffende huisarts moet bijvoorbeeld ten minste eens per jaar gegevens verstrekken over onder andere het aantal behandelingen en eventuele bijzonderheden die daarbij zijn opgetreden, de duur van de zwangerschap en de nazorg die aan de vrouw is verleend. De exacte eisen voor de vergunning worden op een later moment uitgewerkt in een algemene maatregel van bestuur.

In de periode van medio april 2015 tot halverwege november 2016 is bij ICSI behandelingen een procedurefout gemaakt in het IVF-laboratorium van het UMC Utrecht. Hierdoor zijn bij de bevruchting van eicellen van 26 paren mogelijk zaadcellen van een ander behandelpaar terechtgekomen. In deze gevallen bestaat er een kans dat de eicellen zijn bevrucht door zaadcellen van een andere man dan de bedoelde vader. De kans hierop is klein maar kan niet worden uitgesloten. De helft van de betrokken vrouwen is inmiddels bevallen of is zwanger. Ook zijn er embryo’s uit deze procedures ingevroren. Het UMC Utrecht is direct een onderzoek gestart en heeft contact gezocht met de betrokken paren en melding gedaan bij de IGZ.

Bij ICSI wordt de bevruchting tot stand gebracht door directe injectie van een zaadcel in de eicel. Bij de eicellen van de betreffende ICSI behandelingen zijn, door een handelwijze die niet past binnen de standaardprocedure, mogelijk zaadcellen terechtgekomen van een ander behandelpaar. De ICSI procedure, waarbij dit werd ontdekt, is direct gestaakt. Ook is de afwijkende handelwijze niet meer toegepast. Van een aantal van de 26 paren zijn nog ingevroren embryo’s beschikbaar, waarbij de kans bestaat dat de eicellen zijn bevrucht door zaadcellen van een andere man dan de bedoelde vader. Ook deze kans lijkt klein maar kan niet worden uitgesloten. In overleg met deze paren wordt besloten of terugplaatsing van deze embryo’s gewenst is.

Het UMC Utrecht is direct een onderzoek gestart naar de mogelijke oorzaak voor de afwijkende handelwijze. Daarnaast wordt er een verbeterplan opgesteld. Om de betrouwbaarheid van de laboratoriumwerkzaamheden te waarborgen wordt de omvang van de werkzaamheden voorlopig teruggebracht zodat procedures nauwlettend kunnen worden gevolgd. In de loop van komende week wordt beoordeeld welke activiteiten weer hervat kunnen worden, waarbij alleen die behandelingen worden hervat waarvoor de betrouwbaarheid is gewaarborgd.

Het terugbrengen van werkzaamheden van het laboratorium leidt mogelijk tot uitstel van geplande behandelingen van andere paren. Het UMC Utrecht onderzoekt hoe de gevolgen hiervan voor paren en het laboratorium zoveel mogelijk kunnen worden beperkt.

De raad van bestuur betreurt het dat de betrokken paren met deze boodschap belast moeten worden en zal er alles aan doen om iedereen zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden. Voor de betrokken paren zal op zeer korte termijn een persoonlijk gesprek met de behandelend arts plaatsvinden waarin hun vragen beantwoord kunnen worden.

Paren die zelf in een procedure zitten en vragen hebben over hun behandeling kunnen contact opnemen met het UMC Utrecht via het speciale nummer 088-756 99 88.