Ze noemen het zelf de rise of the machines in de wereld van orgaantransplantatie. Artsen van het Erasmus MC en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gebruiken sinds kort een nieuw apparaat om de kwaliteit van donororganen op de operatiekamer te testen. Hun verwachting is dat de nieuwe werkwijze jaarlijks ongeveer 30 extra levers en alvleesklieren kan opleveren en daarmee bijdraagt aan het oplossen van het nijpende tekort aan donororganen. In oktober werd de eerste lever, die met de nieuwe techniek beschikbaar kwam, in het Erasmus MC met succes getransplanteerd.
NRP = Normotherme regionale perfusie
De methode heet normotherme regionale perfusie (NRP) en houdt in dat donororganen tijdens de uitname-operatie aangesloten worden op een circulatiesysteem. Dit gebeurt nadat de donor is gestorven na een circulatiestilstand. Het systeem pompt bloed op lichaamstemperatuur door de bloedvaten in de buikholte met daarin de potentiele donororganen. Deze methode biedt artsen de mogelijkheid organen die tot nu toe als onbruikbaar werden bestempeld alsnog te testen op kwaliteit en eventueel te transplanteren. De techniek werd in Nederland nog niet eerder werd toegepast, maar bleek in het Verenigd Koninkrijk al succesvol.
Eerste transplantatie succesvol
In oktober werd in het Erasmus MC de eerste levertransplantatie na regionale orgaanperfusie uitgevoerd. Het was een transplantatie met een donorlever die in eerste instantie door alle centra in Nederland was afgewezen, vanwege de grote kans op dysfunctie. De vernieuwende perfusietechniek werd gebruikt om het orgaan al in de donor te testen op functie. Toen deze test positief uitviel is besloten om de lever alsnog te transplanteren. De levertransplantatie verliep succesvol en de ontvanger is inmiddels in goede conditie ontslagen uit het ziekenhuis. De nieuwe lever doet het uitstekend.
Transplantatiechirurg Jeroen de Jonge van Erasmus MC verrichtte de procedure met zijn collega Piotr Domagala en transplantatiechirurg Volkert Huurman uit het LUMC: “Het is fascinerend dat een orgaan dat eerst om goede redenen door alle centra werd afgekeurd voor gebruik nu uiteindelijk na een grondige test tóch het leven van een patiënt heeft gered. Het toont voor mij het grote belang aan van ontwikkeling van nieuwe orgaanperfusie technieken om organen te redden.”
Minder organen afkeuren
De organen die extra beschikbaar komen zijn vooral afkomstig van donoren die zijn gestorven na een circulatiestilstand, in tegenstelling tot zogenoemde hersendode donoren. “Er zijn steeds meer donoren die zijn gestorven na een circulatiestilstand, maar vanwege het zuurstoftekort moeten we – met name- levers vaak afkeuren voor donatie. NRP biedt de kans om iets te doen aan het groeiende tekort aan donororganen, doordat we een nieuwe bron aanboren. Organen die eerst buiten de criteria vielen en werden afgekeurd, kunnen nu worden beoordeeld op hun daadwerkelijke functie. Zo komen ze mogelijk toch voor transplantatie in aanmerking”, aldus Huurman.
Wachtlijst donororganen
Ongeveer 1 op de 5 patiënten op de wachtlijst voor orgaantransplantatie overlijdt nu voordat een orgaan beschikbaar komt. Door de regionale orgaanperfusietechniek kunnen in de toekomst mogelijk 30 extra lever- en alvleeskliertransplantaties per jaar worden uitgevoerd. Uiteraard wordt NRP alleen toegepast bij mensen bij wie toestemming bestaat voor orgaandonatie. Na twee jaar zal worden geëvalueerd of NRP inderdaad goede resultaten oplevert en kan worden uitgebreid naar andere typen donoren en naar andere delen van Nederland.
Het project loopt in de Orgaandonatie regio West en is een samenwerking van het LUMC, Erasmus MC en de Nederlandse Transplantatie Stichting. Het wordt gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.