De Raad van Bestuur van het UMCG heeft het besluit genomen te starten met de bouw van het protonencentrum op het UMCG-terrein. Met dit besluit komt deze nieuwe bestralingsbehandeling voor patiënten met kanker in Nederland een grote stap dichterbij, iets wat ook door de patiëntenverenigingen van harte wordt ondersteund. De eerste patiënten zullen eind 2017 behandeld worden in het protonencentrum van het UMCG.

Het UMCG beschikt over een volledige vergunning voor het aanbieden van protonenbehandelingen, inclusief de behandeling van kinderen.
Het protonencentrum wordt gevestigd op het UMCG-terrein en wordt onderdeel van het UMC Groningen Cancer Center, waar oncologiepatiënten op één plek alle beschikbare behandelingen wordt geboden, zowel aan kinderen als aan volwassenen. Het aantal met protonentherapie te behandelen patiënten in het UMCG zal gefaseerd toenemen tot 600 per jaar. De minister heeft gekozen voor een beheerste introductie van protonentherapie in Nederland met een maximale behandelcapaciteit van in totaal 2200 patiënten per jaar en maximaal vier vergunningen voor zorgaanbieders.

De bouw van het tweede centrum, het Holland Particle Therapy Centre (HollandPTC), start in mei. Dat maakten initiatiefnemers Erasmus MC, LUMC en TU Delft bekend. Het centrum voor protonentherapie wordt in Delft gebouwd en zal in 2017 haar deuren openen. Protonentherapie wordt in het buitenland al volop toegepast bij de behandeling van kanker. Nu komt de behandeling ook in Nederland beschikbaar, midden in het dichtstbevolkte gebied van Nederland. “Ik ben natuurlijk erg blij dat we na jaren van intensieve voorbereiding nu echt van start gaan. Maar het is vooral goed nieuws voor de patiënten in Nederland”, zegt Prof.dr. Ernst Kuipers, voorzitter Raad van Bestuur van het Erasmus MC. “Kwetsbare patiënten moeten nu nog naar het buitenland reizen voor protonentherapie, met alle hoge kosten en problemen van dien. Daar gaat nu verandering in komen.”

Minder schade
Het belangrijkste voordeel van radiotherapie met protonen ten opzichte van de huidige behandeling is dat tumoren veel gerichter kunnen worden aangepakt, met veel minder schade aan het omringende weefsel. Voor sommige kankersoorten, bijvoorbeeld rond het oog, het hoofd/hals-gebied, de hersenen en vermoedelijk ook de alvleesklier, is zulke precieze bestraling van groot belang. Ingrijpende bijwerkingen kunnen met protonentherapie voorkomen worden. Deze en andere patiënten die nu nog met conventionele radiotherapie behandeld worden, zullen duidelijk voordeel hebben bij de nieuwe therapie.

Verdere verbeteringen
De Minister van VWS besloot in 2013 de therapie voor 2.200 Nederlandse patiënten per jaar in de verzekerde zorg op te nemen, van wie HollandPTC er 600 zal kunnen behandelen. Een grootschalig klinisch-wetenschappelijk onderzoek naar verdere verbeteringen in de therapie is al van start gegaan. Drs. Dirk Jan van den Berg, voorzitter College van Bestuur van de TU Delft: “Het fundamentele voordeel van protonentherapie staat al vast, maar er is nog zoveel potentieel voor verdere innovatie. Niet alleen klinisch, maar ook op technologisch gebieden waar we nu al toonaangevend zijn. Daarom is dit voor de TU Delft een belangrijke ontwikkeling.”

Medical Delta
HollandPTC is een belangrijk speerpunt binnen de Medical Delta, de medisch-technologische samenwerking tussen de universiteiten en universitair medische centra van Leiden, Delft en Rotterdam. “De combinatie van twee academische ziekenhuizen en een technische universiteit zorgt voor baanbrekende ontwikkelingen in de zorg. Protonentherapie past daar goed bij”, aldus Henk Gerla RA, lid Raad van Bestuur van het LUMC.