International Sleep Day is de dag waarop we stilstaan bij het fenomeen slaap. Ieder jaar is er op deze dag aandacht voor slaapproblematiek zoals slapeloosheid en ontregelingen van het slaapwaak ritme. Dit is belangrijk omdat een derde van de volwassen Nederlanders wel eens slaapproblemen heeft en rond de 10% van de Nederlanders last heeft van chronische slaapstoornissen. Op deze dag staan slapen en zaken die met slapen te maken hebben zoals gezondheid, het immuunsysteem, weerstand en herstel centraal.

Slaap is essentieel voor een goed functioneren en een goede gezondheid. Daarom mag het belang van slaap voor het lichaam en geest ook niet onderschat worden. Tijdens de slaap krijgen het lichaam en hersenen een ‘onderhoudsbeurt’. Er vinden dan belangrijke herstelwerkzaamheden plaats. Hoewel er bijvoorbeeld veel nadruk wordt gelegd op gezonde eetgewoonten, hechten mensen minder belang aan de slaap. Dit gaat ten koste van de volksgezondheid. Zoals talloze onderzoeken aantonen, kan het aanhouden van een gezond circadiaans ritme een even grote impact hebben op het welzijn als elke andere levensstijlfactor.

“Het belang van slaap voor een gezonde fysieke en mentale gesteldheid en een goed functionerend immuunsysteem wordt onderschat” – prof. Bert van der Horst PhD (2021)

Wie afwijkt van het gebruikelijke dag-en-nachtritme of door een onregelmatig bestaan kampt met slaapgebrek kan merken dat het lichaam tegensputtert. De dag loopt niet meer synchroon met de interne biologische klok. Die kan de snelle maatschappelijke en technologische evolutie van ons bestaan niet altijd bijbenen.

Een stabiel slaap- waakritme is de sleutel tot succes. Daglicht, verlichting met een hoog aandeel blauwe golflengten of lichttherapie met bijvoorbeeld een LEDbril met blauw licht bieden uitkomst. Belangrijk is dat dit licht in de ochtend wordt gebruikt en dat in de avond juist blauw licht moet worden vermeden. Dit kan gerealiseerd worden door het uitschakelen van smartphones, tablets en televisies maar ook door een draagbaar product dat door middel van oranje lenzen het blauwe deel van het omgevingslicht blokkeert.

Op de World Sleep Day proberen de deskundigen mensen duidelijk te maken hoe belangrijk een goede, gezonde nachtrust is. Als mensen ‘s nachts meer dan één keer naar de wc moeten, lijden ze aan nycturie, een aandoening waar één op de drie volwassen boven de 30 last van heeft en twee op de drie volwassen boven de 65.

“Mensen denken dat ‘s nachts opstaan om naar de wc te gaan gewoon hoort bij het ouder worden, maar dat hoeft niet noodzakelijk het geval te zijn,” aldus Philip Van Kerrebroeck, hoogleraar Urologie aan de Universiteit Maastricht en redacteur van het Nocturia Resource Centre. “Een slechte nachtrust kan schadelijk zijn voor de gezondheid, dus mensen die meerdere keren per nacht opstaan, kunnen het best naar hun huisarts gaan om erachter te komen wat de oorzaak hiervan is. Het goede nieuws is dat nycturie te behandelen is, zodat je niet meer in stilte hoeft te lijden.”

Een verstoorde nachtrust omdat je vaak naar de wc moet, kan ernstige gevolgen hebben voor je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Het kan een negatieve invloed hebben op je productiviteit, je relaties en je carrière. Slaapgebrek kan een negatieve invloed hebben op alle vormen van geestelijk functioneren, waardoor het moeilijker wordt om je te concentreren, dingen te onthouden en nieuwe vaardigheden en kennis op te doen. Een slechte nachtrust is ook in verband gebracht met een verhoogd risico op diabetes, een verzwakt immuunsysteem, hartaandoeningen en zelfs sommige vormen van kanker. Slaapgebrek wordt ook in verband gebracht met veel psychische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen en psychose[viii],[ix].

Nycturie, het verschijnsel dat mensen ‘s nachts wakker worden omdat ze moeten plassen, kan het gevolg zijn van een overproductie van urine. Het kan ook worden veroorzaakt door externe factoren, zoals te veel drinken voor het slapengaan, medicatie, alcohol, cafeïne of het gebruik van diuretica; in zeldzame gevallen kan het ook een symptoom zijn van iets ernstigers, zoals diabetes, hoge bloeddruk of hart-en vaatziekte.