Half Nederland torst extra ‘coronakilo’s’ met zich mee

Na een maand intelligente lockdown is bij bijna de helft van alle volwassen Nederlanders het gewicht toegenomen. Uit onderzoek van Happy Weight blijkt dat vooral mannen het zwaar hebben. De belangrijkste oorzaak: we snoepen wat af.

Maar liefst één op de drie mannen is in een maand tijd één tot drie kilo aangekomen. In totaal is 49 procent van de mannen aangekomen. “Vrouwen doen het iets beter”, vertelt Stan van Eck van Happy Weight. “Veertig procent is aangekomen sinds de lockdown.”

Meer drankgebruik in pubergezinnen
Ruim één op de vijf Nederlanders geeft in het opinieonderzoek toe meer zoetigheid als koek en snoep te eten. Een iets lager percentage neemt extra hartige snacks als worst en kaas. Ruim tien procent eet meer bij het ontbijt, lunch en diner. De helft van alle Nederlanders is sinds de lockdown bovendien minder gaan bewegen.

“Het zijn de bekende oorzaken”, vertelt Van Eck die voor Happy Weight leefstijlprogramma’s ontwikkelt. “We eten meer en bewegen minder. Niet alleen zijn de koelkast en koektrommel de hele dag binnen handbereik, sportclubs en fitnesscentra zijn gesloten. Veel mensen maken het gezellig in huis en helaas wordt gezelligheid vooral geassocieerd met veel eten en ongezonde snacks. Weer andere mensen gaan veel eten om hun emoties te dempen.” 

Vooral in gezinnen met puberkinderen wordt meer gedronken. Gemiddeld drinkt elf procent van de Nederlanders nu meer alcoholhoudende dranken. In gezinnen met kinderen in de leeftijd van dertien tot en met zeventien jaar ligt dit percentage op bijna 24 procent.

Corona ook signaal om gezonder te leven
Er zijn ook mensen die tijdens de lockdown afvallen. Zeven procent van de mannen en dertien procent van de vrouwen is afgevallen. Zeventien procent van de Nederlanders is nu juist meer gaan bewegen en tien procent is minder gaan eten. 

“Ook dit beeld is herkenbaar”, zegt Van Eck. “Er zijn ook mensen die de corona als signaal zien om gezonder te gaan leven.” 

41 procent van de volwassenen drinkt niet of hooguit 1 glas alcohol per dag

In 2019 gaf 41 procent van de Nederlanders aan geen alcohol of niet meer dan 1 glas per dag te drinken. Daarmee voldeden ze aan de richtlijn van de Gezondheidsraad. Van de vrouwen van 18 jaar en ouder was dit ruim 50 procent. Van de ouderen was dit zelfs twee op drie. Volwassenen die maximaal 1 glas alcohol per dag drinken roken minder en gebruiken ook minder drugs. Dit blijkt uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2019 van het CBS, in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut.

In 2019 gaf bijna 80 procent van de volwassenen aan weleens alcohol te hebben gedronken in de afgelopen 12 maanden. 11 procent van de volwassenen gaf aan het afgelopen jaar geen alcohol te hebben gedronken, maar daarvoor wel ooit. 9 procent had nooit alcohol gedronken. 

Sinds 2015 adviseert de Gezondheidsraad om geen alcohol te drinken of niet meer dan 1 glas alcohol per dag. 41 procent van de bevolking van 18 jaar en ouder voldoet aan deze alcoholrichtlijn; 30 procent van de mannen tegen 53 procent van de vrouwen.

Ouderen voldoen vaker aan de alcoholrichtlijn

Van de mensen van 75 jaar of ouder dronk 66 procent niet of maximaal 1 glas alcoholhoudende drank per dag en voldeed daarmee aan de alcoholrichtlijn. Van de 18- en 19-jarigen voldeed 30 procent aan deze richtlijn.

Onder mensen met een laag inkomen is het aandeel dat niet drinkt of hooguit 1 glas alcohol per dag hoger dan onder de mensen met een hoog inkomen (54 procent tegen 30 procent), ook wanneer rekening is gehouden met verschillen in leeftijd en gezondheid.

Meer rokers onder mensen die niet voldoen aan alcoholrichtlijn

Mensen die niet voldoen aan de alcoholrichtlijn zijn vaker roker dan mensen die er wel aan voldoen: 26 procent tegen 16 procent. Ook het percentage dagelijkse rokers verschilt tussen deze groepen: 18 procent tegen 13 procent.
Van de mensen die aangeven niet of maximaal 1 glas alcohol per dag te drinken zegt 4 procent in de afgelopen 12 maanden drugs te hebben gebruikt, en 3 procent zegt cannabis te hebben gebruikt. Bij de groep die meer dan 1 glas alcohol drinkt per dag was dat respectievelijk 13 procent en 10 procent. Ook wanneer rekening is gehouden met leeftijd en geslacht blijven er verschillen aanwezig.

Steeds meer mensen voldoen aan alcoholrichtlijn

Het percentage volwassenen dat voldoet aan de alcoholrichtlijn is toegenomen ten opzichte van 2014 (voor het vaststellen van deze alcoholrichtlijn) en 2015 (het jaar dat deze alcoholrichtlijn werd ingevoerd). In 2014 dronk ruim 37 procent van de volwassenen geen alcohol of maximaal 1 glas per dag tegen ruim 41 procent in 2019. Ten opzichte van 2018 is het percentage mensen dat voldoet aan de alcoholrichtlijn nauwelijks veranderd.

Blokhuis: stevig inzetten op ambities zout, vet en calorieën

In 2020 moet het makkelijk zijn om niet teveel zout, verzadigd vet en calorieën te consumeren. Daarover zijn in het Akkoord verbetering productsamenstelling ambitieuze afspraken gemaakt. Maar het is de vraag of de gestelde ambities met het huidige tempo wel worden gehaald. Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) benadrukt vandaag in een Kamerbrief dat alle betrokken partijen er de schouders onder moeten zetten om de ambities voor 2020 te halen, in het belang van gezonde voeding. “Ik vind het belangrijk om hier de komende periode stevig op in te zetten”, aldus Blokhuis.

Maximumnormen voor zout, verzadigd vet of suikers

Het Akkoord is in 2014 gesloten met supermarkten, de levensmiddelenindustrie, horeca en cateraars. Het gaat om het verminderen van hoeveelheden zout, verzadigd vet en suiker en het verkleinen van de portiegrootte van producten. Uit monitoring van de NVWA blijkt dat het zoutgehalte in brede zin in de afgelopen jaren is gedaald. Voor die productcategorieën waarvoor afspraken met maximumnormen voor zout, verzadigd vet of suikers zijn gemaakt, constateren het RIVM en de NVWA dat de productsamenstelling daadwerkelijk verbetert. Ondanks deze geconstateerde verbeteringen geeft een Wetenschappelijke Adviescommissie die de voorstellen van betrokken sectoren beoordeelt aan dat de afspraken die tot op heden gemaakt zijn nog niet ambitieus genoeg zijn.

Gezonde keuze ook de gemakkelijke keuze

Blokhuis: “Er zijn al veel partijen die zich inzetten voor een gezonder aanbod in de winkelschappen. Maar er moet nog veel gebeuren, zodat de gezonde keuze ook de gemakkelijke keuze wordt.”