Nieuw boek trendwatcher @AdjiedjBakas: “Andere keuzes nodig voor toekomst van zorg”

Trendwatcher Adjiedj Bakas verwacht dat het beoogde Integraal Zorgakkoord pas gaat werken als er additionele maatregelen komen. “De vele deeltijdwerkers in de zorg kunnen en willen best langer werken, waardoor veel vacatures vervuld kunnen worden en de werkdruk kan dalen, maar dat is nu fiscaal totaal onaantrekkelijk. Dit belangrijke pijnpunt mis ik nu nog in het Akkoord. Maar dat moet echt met spoed geregeld worden!” Bakas pleit in zijn nieuwste boek De Toekomst van Zorg ook voor de inzet van gezichtsherkenningssoftware om de administratiedruk in de zorg te verlagen. Huisartsen, verpleegkundigen en andere zorgmedewerkers zijn nu 25-35% van hun tijd kwijt aan zorgadministratie. Dat gaat ten koste van hun werkplezier, motivatie, efficiëntie en service aan patiënten. Je wordt geen arts omdat je al die administratie zo fijn vindt. Van een land als Singapore kunnen we leren hoe we de administratiedruk kunnen verminderen met slimme ICT. “

Bakas pleit in zijn nieuwe boek ook voor doe-het-zelf-euthanasie, naar een Zwitsers idee. “Veel mensen willen gewoon geen zorg meer, ze willen niet vervuild en hulpbehoevend door het leven. Maak euthanasie voor die mensen makkelijker. Mensen die euthanasie willen in Zwitserland kunnen dit binnenkort doen met een nieuwe methode: ze kunnen plaatsnemen in de Sarco, een 3-D geprinte capsule die pijnloos iemands leven in een paar minuten kan beëindigen. Dan word je wakker in de Hemel, zonder vervuilde luiers, pijn en andere narigheid. We moeten dit in ons land snel mogelijk gaan maken. Dat is win-win-win voor de patiënt, diens naasten en het ontlast de zorg. Waar wachten we nog op? Volgens de Zwitserse wetgeving kan dit nu al.”

Bakas, die zelf in 2017 door twee hersenbloedingen werd getroffen en wiens echtgenoot longkanker heeft, is niet alleen als trendwatcher, maar ook als ervaringsdeskundige een insider in de zorg. “Ik wil te zijner tijd zelf dolgraag in een Sarco plaatsnemen.”

Bakas pleit ook voor deprofessionalisering van zorg. “Veel verzorgings- en verplegingswerk kan best door leken worden verricht, die worden gecoacht door een virtuele verpleegkundige. In Suriname gebeurt dit al. We hebben echt niet overal zorgprofessionals voor nodig. De over-professionalisering in de zorg moet beëindigd worden. Zieke mensen hebben vaak vooral behoefte aan een iemand die lief voor ze is, ze een aai over de bol geeft of een schouderklopje. Onze verzorgster helpt ons hier thuis met van alles dat wij als chronisch zieken nodig hebben, zonder diploma’s. Dat gaat prima.”

Hij besluit: “Mensen zijn zoogdieren, en de zorg voor elkaar is bij zoogdieren een ingeboren kwaliteit. Zoogdieren zijn zorgdieren. Daarbij komt nog eens dat de mensen die in de zorg werken dat bijna altijd doen vanuit een innerlijke drijfveer en passie. Ze willen anderen verzorgen, bijstaan en als het even kan beter maken. Die ziel in de zorg mag de afgelopen jaren dan wat in de verdrukking zijn gekomen, bijvoorbeeld door de protocollering en administratiedruk waar zorgverleners mee te maken kregen, maar zodra er weer met patiënten gewerkt kan worden, glanst die ziel weer als tevoren. Regels en protocollen zijn nodig om kwaliteit te waarborgen en veiligheid te garanderen. Technologie is nodig om efficiënter te werken en onze menselijke beperkingen te overstijgen. Maar zonder de mens raakt de zorg haar ziel kwijt, dus we zullen een evenwicht moeten zien te vinden tussen de krachten van regulering, technologisering, financialisering en humanisering”.

Bakas schreef zijn boek op basis van onderzoeken en interviews met insiders en outsiders in de zorg. Hij geldt als ’visionair des vaderlands’ ( Telegraaf), ‘trendwatcher des vaderlands’ (NRC Handelsblad), ‘vooruitblikkoning’ (Volkskrant) Hij is een veelgevraagd spreker in de zorg en verkocht al meer dan 1 miljoen boeken. 

Wat zijn FFP2-gezichtsmaskers?

FFP2-gezichtsmaskers of filterende gezichtsmaskers zijn geschikt om jezelf en anderen te beschermen. Het is belangrijk om de details van dit mondkapje te weten als je FFP2 mondkapjes kopen wilt. FFP2 is een EU-norm die de kenmerken en prestatie-eisen van adembeschermingsmiddelen beschrijft. Het FFP2-gezichtsmasker is een masker dat ten minste 94% van de deeltjes in de lucht, inclusief bacteriën en virussen, filtert. Het kan ook bepaalde chemicaliën uitfilteren. Het wordt gedragen door gezondheidswerkers om zichzelf te beschermen bij de behandeling van patiënten met bijvoorbeeld ebola of andere zeer besmettelijke ziekten. De maskers moeten worden gebruikt in combinatie met andere praktijken voor infectiebeheersing, zoals het regelmatig wassen van de handen en het desinfecteren van handen en gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen.

Wanneer moet je een FFP2-masker gebruiken?

FFP2-maskers zijn verkrijgbaar in drogisterijen zoals Medicamarkt.. De maskers moeten vooral worden gebruikt door medische professionals. De maskers mogen niet worden gebruikt door kinderen onder de 18 jaar en zwangere vrouwen. Mensen met gezichtshaar hebben soms moeite om dit masker te gebruiken, omdat de kans groter is dat ze tijdens het gebruik loslaten of lekken. Onthoud altijd dat derichtlijnen voor de veiligheid zijn!

Correcte verwijdering van een FFP2-masker

De FFP2-maskers zijn niet ontworpen om te worden hergebruikt. Ze moeten dus na elk gebruik worden weggegooid en door een nieuwe worden vervangen.  Wat goed is om te weten over het weggooien van je gezichtsmasker van medische kwaliteit, is dat het beter niet bij het normale afval mag worden gegooid. Het mag ook niet in de prullenbak worden gedaan of door het toilet worden gespoeld. Dit soort masker moet in de afvalbak voor medisch afval worden gegooid als het mondmasker in een medische omgeving is gebruikt en dan met name een Covid afdeling in een ziekenhuis. Het belangrijkste om te onthouden is dat je je gezichtsmasker van medische kwaliteit niet opnieuw mag gebruiken. Het moet na gebruik veilig en correct worden weggegooid, zodat je niet per ongeluk schadelijke bacteriën of virussen van een vorige gebruiker inademt. Ook kan achtergebleven ademvocht leiden tot schimmels welke niet goed zijn om bij een volgend gebruik in te ademen.

2,4 miljoen euro voor onderzoek naar zeldzame oogziekte RP17

De Amerikaanse Foundation Fighting Blindness geeft een subsidie van 2,4 miljoen euro aan een samenwerking tussen het Radboudumc en het Engelse University College London. De onderzoekers gaan in kaart brengen hoe vaak de erfelijke oogaandoening RP17 wereldwijd voorkomt, zodat meer mensen een diagnose krijgen. Ook zoeken ze uit hoe de ziekte precies ontstaat en willen ze een behandeling ontwikkelen.

Duizenden mensen in Nederland hebben een erfelijke ziekte van het netvlies. Bij hen veroorzaakt een fout in het DNA de aandoening. Zij kampen met verminderd zicht of zelfs blindheid. In veertig procent van de gevallen is de genetische oorzaak nog onbekend. Dat komt doordat sommige zeldzame fouten in het DNA moeilijk op te sporen zijn, of omdat er nog te weinig over bekend is.

Een groep onderzoekers van onder andere het Radboudumc vond in 2020 na een zoektocht van 35 jaar een belangrijke oorzaak van zo’n erfelijke oogziekte. Groepsleider Susanne Roosing van de afdeling Genetica vertelt: ‘We ontdekten de genetische oorzaak van de aandoening retinitis pigmentosa type 17, ofwel RP17, in het DNA van een grote Nederlandse familie met deze aandoening. Inmiddels hebben wij 300 mensen met deze genetische oorzaak gevonden in 22 families wereldwijd.’

Lichtgevoelig

De Foundation Fighting Blindness investeert nu 2,4 miljoen euro in vervolgonderzoek. ‘We kunnen dankzij dit geld verder in kaart brengen hoe vaak RP17 wereldwijd voorkomt’, licht onderzoeker Suzanne de Bruijn toe. ‘Ook ontwikkelen we een richtlijn voor diagnostische centra. De veranderingen in het DNA die we hebben gevonden zijn erg complex, en het is nog moeilijk te begrijpen waarom de ene verandering in dit DNA-gebied wel tot RP17 leidt, terwijl een andere verandering in hetzelfde stukje DNA geen problemen oplevert. Dat gaan we in deze studie verder uitzoeken. Zo krijgen mensen een juiste diagnose en hopelijk in de toekomst ook een behandeling, en voorkomen we misdiagnose door onjuiste interpretatie.’ 

Hoe de genetische oorzaak precies leidt tot ziekte is nog niet duidelijk. ‘We zien dat verschillende relatief grote fouten in hetzelfde gebied in het DNA zorgen dat het chromosoom verkeert opvouwt’, legt Roosing uit. ‘We denken dat hierdoor de cellen in het netvlies een bepaald eiwit (GDPD1) gaan aanmaken dat niet thuishoort in het oog. Dit eiwit veroorzaakt waarschijnlijk de problemen door beschadiging van de lichtgevoelige cellen in het oog. We gaan uitzoeken of dit inderdaad zo is.’

Uitschakelen

Ook gaan de onderzoekers de subsidie inzetten voor de ontwikkeling van een genetische therapie tegen deze erfelijke oogaandoening. De Bruijn: ‘We denken dat verschillende fouten in het DNA gevonden in afzonderlijke families allemaal zorgen voor de aanmaak van hetzelfde eiwit. Als dit eiwit inderdaad de boosdoener is bij RP17, dan willen we proberen of we met slimme genetische methoden de aanmaak van dit eiwit kunnen uitschakelen.’

De Amerikaanse stichting geeft de subsidie van 2,4 miljoen euro aan een samenwerking tussen het Radboudumc en UCL in London. Het project heeft een looptijd van vijf jaar.