Zelfs 1 glas alcohol per dag kan de kans op borstkanker vergroten. Dat blijkt uit de nieuwste bevindingen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds. Alhoewel geen enkele leefstijl een garantie biedt tegen kanker, kan volgens onderzoekers ongeveer 2 op de 5 gevallen van borstkanker voorkomen worden door geen alcohol te drinken, meer te bewegen en op een gezond gewicht te blijven.

Uit een nieuw rapport van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds blijkt dat er sterk wetenschappelijk bewijs is dat zelfs 1 glas alcohol per dag, zoals een glas wijn of bier (circa 10 gram alcohol), het risico op borstkanker zowel voor als na de menopauze kan verhogen.

De bevindingen in het rapport laten ook zien dat lichaamsbeweging de kans op borstkanker kan verkleinen. Bij borstkanker voor de menopauze gaat het om intensieve lichaamsbeweging zoals zwemmen en hardlopen.

Het onderzoek bevestigt dat overgewicht en obesitas de kans vergroten op borstkanker na de menopauze, de meest voorkomende vorm van borstkanker. Van overgewicht en obesitas is het bekend dat ze ook de kans op 10 andere vormen van kanker vergroten, waaronder darm-, lever en alvleesklierkanker.

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in Nederland. In 2016 werd er volgens de Nederlandse Kankerregistratie, beheerd door IKNL, bij meer dan 14.000 vrouwen borstkanker vastgesteld. Elk jaar overlijden meer dan 3.000 vrouwen aan borstkanker.

Om de kans op borstkanker te verkleinen adviseert het Wereld Kanker Onderzoek Fonds om geen of minder alcohol te drinken, meer te bewegen en op een gezond gewicht te blijven.

-Voor het nieuwe rapport hebben onderzoekers bevindingen uit 119 studies uit de hele wereld bij elkaar gebracht en geanalyseerd. In het onderzoek ging het om gegevens van in totaal 12 miljoen vrouwen, waarvan 260.000 vrouwen bij wie borstkanker werd vastgesteld. Het is de grootste analyse van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds over borstkanker sinds 2010.

Nadia Ameyah, directeur van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds: “Borstkanker raakt ontzettend veel mensen in Nederland. Alhoewel er verschillende risicofactoren voor borstkanker zijn waarop vrouwen geen invloed hebben, zijn de bevindingen uit het nieuwe rapport hoopgevend: er zijn stappen te nemen om de kans op borstkanker te verkleinen. Wij blijven ons hard maken voor meer onderzoek en voorlichting met als doel minder kanker, meer overleving en een betere kwaliteit van leven door gezonde voeding en leefstijl.”

Op 20 mei is het Huidkankerdag in Nederland. Een dag waarop aandacht wordt gevraagd voor huidkanker: een ziekte waar twintig procent van de Nederlanders mee te maken krijgt. De Nederlandse app SkinVision zorgt dit jaar samen met huidkliniek Dermicis voor een primeur, door op Huidkankerdag een gratis digitale screening aan te bieden. Iedereen kan nu simpelweg met een smartphone de gezondheid van de huid checken.

Dit is de eerste keer dat iedereen een gratis digitale screening kan uitvoeren. Na het downloaden van de SkinVision app kan er een foto worden gemaakt in het comfort van de eigen omgeving. De foto wordt dan voor een eerste risico indicatie opgestuurd. De dermatologen van SkinVision en Dermicis, de grootste huidkliniek van Nederland, geven een advies of het nodig is om een vervolgafspraak te maken met de huisarts.

Massale digitale huidchecks
“Door de samenwerking met SkinVision kunnen we van de Huidkankerdag een groot succes maken. Nederlanders kunnen massaal een huidcheck doen zonder hun huis te verlaten”, zo vertelt Roald Huiskers van Dermicis.

Erik de Heus, directeur van SkinVision, vult aan:  “Een zelf-check met de app betekent een indicatie van risico – geen diagnose. Ons doel is mensen bewust te maken van de risico’s en te zorgen dat men op tijd bij de juiste dokter is. Het is goed dat dit jaar deze optie kan worden aangeboden. In Nederland is de bekendheid met huidkanker nog laag en is deze gratis screening een stap in de goede richting. We streven ernaar om dit in de toekomst volledig vergoed aan te kunnen bieden via de zorgverzekeraars.”

“Als ik er nog een jaar mee had rondgelopen had het er heel anders uit gezien.”

Sabine Olthuis (37) uit Hengelo had ook nooit verwacht een diagnose ‘huidkanker’ te krijgen. Laat staan de meest gevaarlijke vorm. “Ik had een moedervlek op mijn arm waar mijn vrienden al een aantal keren een opmerking over hadden gemaakt”, zo vertelt ze. “Toen besloot ik er maar eens iets aan te doen. Ik wilde de eerste check het liefst zelf doen, en kwam zo bij de SkinVision app terecht. Na het maken van een foto kreeg ik na een aantal seconden een indicatie van ‘hoog risico’ te zien.”

Dat was voor haar het moment om bij de huisarts aan de bel te trekken. Die zag de ernst van de situatie in.

“Twee weken later bleek dat het om een melanoom ging, de gevaarlijkste vorm van huidkanker. Twee operaties volgden om huid te verwijderen en uitzaaiingen uit te sluiten.

“Ondertussen werd me vanuit SkinVision nogmaals op het hart gedrukt een dokter te bezoeken, maar ik kon hen gelukkig inlichten dat de moedervlek verwijderd was – en dat er geen uitzaaiing was gevonden. Als ik er nog een jaar mee had rondgelopen had het er heel anders uit gezien.”

Haar dermatoloog dr. Charlotte Vrijman, werkzaam bij ZGT locatie Hengelo, beaamt dat: “Het melanoom van Sabine hebben we gelukkig goed kunnen behandelen. Het is goed dat ze zelf alert was en zo op tijd bij ons is gekomen. Het was mij meteen duidelijk dat er zo snel mogelijk iets aan gedaan moest worden.”

SkinVision is beschikbaar voor iPhone en Android. Na downloaden wordt op Huidkankerdag een herinnering voor de gratis screening verstuurd: https://skinvision.com

KWF Kankerbestrijding heeft ruim een miljoen euro subsidie toegekend aan UMCG-onderzoekers. Valerie Wiersma ontving een Young Investigator Grant van circa 500.000 euro voor haar onderzoek naar het voorkomen van therapieresistentie bij patiënten met acute myeloïde leukemie. Rob Coppes ontving ook ruim 500.000 euro voor zijn onderzoek naar de ontwikkeling van een transplantatieprotocol voor het herstel van schildklierweefsel bij patiënten na behandeling van schildklierkanker. De onderzoeksprojecten maken deel uit van het Cancer Research Center Groningen (CRCG).

Acute myeloïde leukemie

De overlevingskans voor patiënten met acute myeloïde leukemie (AML) is nog steeds zeer slecht. Dit wordt deels veroorzaakt door het veelvuldig voorkomen van therapieresistentie. Uit recent onderzoek blijkt dat een specifiek cel-overlevingssysteem, genaamd ‘cel-beschermende-autofagie’, voor deze therapieresistentie verantwoordelijk kan zijn. Door autofagie te remmen kan mogelijk therapieresistentie in AML worden voorkomen. In haar onderzoek bekijkt Wiersma of het lichaamseigen eiwit galectine-9, waarvan zij eerder heeft aangetoond dat het kankerceldood induceert door autofagie te remmen, gebruikt kan worden voor de behandeling van therapieresistente AML. Ook onderzoekt zij op welke wijze galectine-9 autofagie remt in AML cellen. Met de kennis die in het onderzoek wordt opgedaan, kan de behandeling van AML in de toekomst mogelijk worden verbeterd.​

Schildklierkanker

Meer dan de helft van de ongeveer 10.000 patiënten die dagelijks hormoonvervangende medicijnen gebruiken na de vaak succesvolle behandeling van schildklierkanker ervaart aanzienlijke bijwerkingen, zoals voortdurende moeheid, obstipatie en gewichtstoename. Ook blijken op langere termijn bij deze patiënten cardiovasculaire problemen en osteoporose frequenter voor te komen. Deze bijwerkingen worden voor een belangrijk deel veroorzaakt door een disbalans in het hormonale feedbacksysteem en in de intracellulaire signaalroutes. Autologe schildklierstamcellen of de daarvan afkomstige organoïden zouden de hormonale balans kunnen herstellen, zo ontdekte de onderzoeksgroep van Rob Coppes in eerder onderzoek. Met dit project wil Coppes een transplantatieprotocol ontwikkelen voor de klinische toepassing van organoïden die afkomstig zijn van autologe schildklierstamcellen voor het herstel van gezond schildklierweefsel.​