Een nieuwe behandeling voor leverkanker, ontwikkeld in het UMC Utrecht, heeft het Europese CE-keurmerk gekregen. Door het verkrijgen van dit keurmerk kunnen ziekenhuizen in heel Europa deze innovatieve behandeling met radioactieve holmiumbolletjes nu gaan gebruiken. De behandeling wordt op de markt gebracht door Quirem Medical, een spin-off bedrijf van het UMC Utrecht.

Bij deze nieuwe behandeling worden radioactieve bolletjes in de bloedbaan van de leverslagader gebracht en lopen deze bolletjes vervolgens vast in de allerkleinste bloedvaatjes in en rond de levertumoren. Ze geven hun straling daardoor dichtbij de tumor af. Deze manier van bestraling heet ook wel radioembolisatie.

Patiënt-specifieke behandeling

“Wij beschouwen onze holmium-microsferen als The Next Generation Microspheres”, zegt Quirem-oprichter dr. Frank Nijsen van het UMC Utrecht. Behandeling van levertumoren met radioactieve yttrium-bolletjes is al een bewezen en gewaardeerde kankertherapie door middel van radioembolisatie. De nieuwe holmium-microsferen vormen de volgende fase in de ontwikkeling van deze technologie. Dankzij de zichtbaarheid op MRI-scans en SPECT-CT is met holmium-microsferen een patiënt-specifieke behandeling op maat mogelijk. Door de verleende CE-markering kunnen patiënten in heel Europa hier nu van profiteren.”

Het UMC Utrecht werkt al vijftien jaar aan de ontwikkeling van deze innovatieve behandeling. Patiënten met levertumoren worden er in wetenschappelijke studies al zes jaar mee behandeld. In 2013 is het spin-off bedrijf Quirem Medical opgericht om de behandeling ook beschikbaar te maken voor patiënten buiten het UMC Utrecht. “De CE-markering bevestigt onze ambitie om onze technologie wereldwijd beschikbaar te maken”, reageert Jan Sigger, CEO van Quirem Medical. “Samen met klinische partners gaan we de holmiumbehandeling nu verder ontwikkelen.”

Andere organen

De onderzoeksgroep van het UMC Utrecht gaat in nauwe samenwerking met Quirem Medical de nieuwe behandeling ook geschikt maken voor de behandeling van tumoren in andere organen. Dit jaar start onderzoek naar het gebruik van holmium-microsferen bij de behandeling van hoofd-hals tumoren. De unieke beeldondersteuning met gebruik van MRI biedt ook in deze toepassing de mogelijkheid om de lokale behandeling van tumoren nauwkeurig te kunnen volgen en optimaliseren.

“Ik verwacht veel van de holmiumtherapie”, zegt interventieradioloog prof. dr. Maurice van den Bosch van het UMC Utrecht. Hij is nauw betrokken bij de ontwikkeling van deze nieuwe behandeling. “Patiënten met levertumoren zullen hier baat bij hebben, en ik hoop dat we in de toekomst ook patiënten met andere tumoren hiermee effectiever kunnen behandelen.”

Meer dan 3 alcoholische dranken per dag kan leiden tot leverkanker. Dat blijkt uit een nieuw rapport dat het Wereld Kanker Onderzoek Fonds vandaag publiceert. Voor het eerst is er meer duidelijkheid over de hoeveelheid alcohol waarbij het risico op leverkanker toeneemt. Bijna een kwart van de nieuwe gevallen van leverkanker kan worden voorkomen door niet te drinken en een gezond gewicht te hebben.

Het aantal nieuwe gevallen van leverkanker in Nederland is in 10 jaar tijd verdubbeld. Volgens de meest recente cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie is er in 2014 bij 681 mensen leverkanker vastgesteld, in 2004 ging het nog om 334 mensen. Deze vorm van kanker komt vaker bij mannen voor dan bij vrouwen: bijna 70 procent van de nieuwe gevallen van leverkanker in 2014 betrof mannen. Leverkanker wordt vaak pas in een laat stadium ontdekt en heeft de op één na slechtste overlevingskansen van alle kankersoorten. Het overlevingspercentage 5 jaar na diagnose is ongeveer 15 procent.

Uit het nieuwe rapport dat het Wereld Kanker Onderzoek Fonds vandaag publiceert blijkt dat het wetenschappelijke bewijs sterker is dat alcohol kan leiden tot leverkanker. Voor het eerst is er meer duidelijkheid over de hoeveelheid alcohol: ongeveer 3 alcoholische dranken of meer per dag kan een oorzaak zijn van leverkanker. Mensen die zowel alcohol drinken als roken lopen nog meer risico.

De onderzoekers benadrukken dat het risico op andere kankersoorten, waaronder borstkanker en slokdarmkanker, al bij een matige consumptie van alcohol toeneemt. Daarom blijft het advies om liever niet te drinken, en anders om dit te beperken tot 2 glazen per dag voor mannen en 1 glas per dag voor vrouwen.

Voor het eerst is er nu ook sterk bewijs dat overgewicht een oorzaak kan zijn van leverkanker. Er zijn nu officieel 10 kankersoorten bekend die te maken hebben met overgewicht en obesitas, namelijk: darm-, slokdarm-, alvleesklier-, nier-, baarmoeder-, borst- (bij vrouwen na de menopauze), eierstok-, galblaas-, prostaat- en nu ook leverkanker.

Daarnaast is er sterk bewijs gevonden dat koffie het risico op leverkanker kan verlagen. Eerder werd dit verband ook al in kaart gebracht bij baarmoederkanker, maar dit moet verder onderzocht worden voordat hierover adviezen gegeven kunnen worden. De mogelijke invloed van koffie op andere ziekten moet ook verder onderzocht worden.

Het nieuwe rapport is gebaseerd op een grootschalige analyse van wereldwijd onderzoek naar voeding, leefstijl en leverkanker. In totaal zijn er 34 studies geanalyseerd met gegevens van 8.153.000 mensen.

Nadia Ameyah, directeur van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds: “De bevindingen uit dit onderzoek zijn hoopgevend. Leefstijlfactoren spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van leverkanker. Dat betekent dat zelfs kleine veranderingen in onze voeding en leefstijl een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de preventie van deze ziekte. Een gezonde leefstijl is helaas geen garantie, maar door gezond te eten, geen alcohol te drinken, meer te bewegen, een gezond gewicht te behouden en niet te roken geef je jezelf wel de beste kans op een toekomst zonder kanker.”