Veel kinderen van 1 tot 12 jaar eten minder fruit, groente en vis dan aanbevolen. Jongere kinderen eten vaker voldoende fruit, groente en vis dan de oudere kinderen. Dit blijkt uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor, die het CBS afneemt in samenwerking met RIVM en het Voedingscentrum.

In deze enquête beantwoordt een ouder of verzorger vragen over de hoeveelheid fruit, groente en vis die zijn of haar kind eet. Deze opgegeven hoeveelheid is vergeleken met de richtlijnen van het Voedingscentrum, gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad (2015).

Volgens deze richtlijnen aten bijna 4 op de 10 kinderen in de leeftijd van 1 tot 12 jaar in de periode 2014/2016 voldoende fruit, en ruim 4 op de 10 voldoende groente. Iets meer dan de helft van de kinderen in deze leeftijdscategorie at volgens de richtlijnen voldoende vis.

Jongere kinderen eten meer fruit, groente en vis

Jonge kinderen eten vaker voldoende fruit, groente en vis dan oudere kinderen. Bijna de helft van de kinderen van 1 tot 4 jaar at in 2014/2016 volgens de richtlijnen voldoende fruit. Bij kinderen van 4 tot 9 jaar en 9 tot 12 jaar was dat met respectievelijk ruim 4 op de 10 en 2 op de 10 lager. Hetzelfde beeld is bij groente en vis te zien. Vergeleken met de kinderen van 9 tot 12 jaar aten tweemaal zoveel kinderen van 1 tot 4 jaar voldoende groente. Voor vis zijn de verschillen kleiner.

Kinderen met hoogopgeleide ouder eten gezonder

Kinderen van 1 tot 12 jaar van wie de ouder of verzorger een hoog onderwijsniveau heeft, voldoen vaker aan de normen dan kinderen met een middelbaar of laagopgeleide ouder. Zo voldoen ruim 4 op de 10 kinderen met een hoogopgeleide ouder aan de fruitnorm, tegen ruim 3 op de 10 met een laagopgeleide ouder.

“Aandacht voor eten, samen eten en samen koken is niet alleen veel gezonder, maar is ook veel gezelliger. Dat alles heeft een positieve invloed op het welzijn van ouderen,”

aldus staatssecretaris Van Rijn (VWS). Samen met de staatssecretaris van Economische Zaken kondigde hij de komst van de Taskforce in maart al aan.

Samen koken en eten

Er zijn al veel verschillende partijen bezig met het verbeteren van maaltijden en een gezonder aanbod voor ouderen. Het Voedingscentrum heeft al een kookboek voor senioren en er komen steeds meer sociale restaurants speciaal gericht op ouderen om hen uit hun isolement te halen en die een gezonde leefstijl promoten. Steeds vaker wordt op woongroepen van verpleeghuizen al samen gekookt. En er zijn zorgaanbieders die speciale afspraken maken met lokale groentenleveranciers.

Gezonder eten makkelijk maken

Voor mensen thuis kunnen partijen als supermarkten, zorginstellingen en  bedrijven uit de Agro Food sector veel betekenen om gezond en lekker eten voor ouderen makkelijker te maken. Ook kunnen voedselproducenten nog meer werk maken van minder zout, suiker en vet in het eten.

Janny van der Heijden boegbeeld Taskforce

Janny van der Heijden, culinair publiciste, samensteller en schrijver van de Nationale Eettest in 2014 en 2015, heeft een dagelijkse kookrubriek in diverse grote dagbladen én is natuurlijk heel bekend als jurylid van het televisieprogramma Heel Holland Bakt. Zij draagt het onderwerp in kwestie een warm hart toe en zal in de komende periode op verschillende manieren aandacht besteden aan ouderen en het belang van gezond eten voor hen.

Tijdens de 50PlusBeurs is afgelopen week onderzoek gedaan naar de kans op vitamine tekorten en het gebruik van vitamines. Meer dan de helft van de ondervraagde 50-plussers is niet op de hoogte van risico’s op tekorten aan vitamines op oudere leeftijd. Het verhoogde risico op een vitamine B12 tekort, het ontstaan van vitamine- en/of mineralen tekorten bij medicijngebruik en het opvolgen van het advies van de Gezondheidsraad voor vitamine D gebruik kwamen aan bod.

Uit het onderzoek is gebleken dat 54% van de vrouwen tussen de 50-70 jaar en 47% van de mannen en vrouwen boven de 70 jaar zich niet houdt aan het advies van de Gezondheidsraad om extra vitamine D in te nemen. 54% weet niet dat vitamine B12 bij ouderen minder goed wordt opgenomen, waardoor tekorten kunnen ontstaan. Van de 900 ondervraagden gebruikt 51% dagelijks medicijnen. Ruim de helft van alle ondervraagden is niet bewust dat langdurig gebruik van specifieke medicijnen de opname van voedingsstoffen kan remmen en kan leiden tot vitamine- en/of mineralen tekorten.

Specifiek medicijnengebruik kan opname van voedingsstoffen remmen¹ ²
Het gebruik van bepaalde medicijnen kan neveneffecten hebben, zoals verlaging van opname van stoffen uit voeding, verminderde eetlust, verandering in de stofwisseling en verlies van voedingsstoffen via urine. 51% van de deelnemers gebruikt dagelijks medicijnen en 54% van alle ondervraagden weet niet dat langdurig medicijngebruik de opname van voedingsstoffen kan remmen. Mogelijke vitamine tekorten die kunnen ontstaan zijn:

·         metformine (medicijn voor ouderdomsdiabetes – mogelijk tekort aan: vitamine B12, foliumzuur

·         maagzuurremmers – mogelijk tekort aan: magnesium

·         plastablet (verlagen bloeddruk) – mogelijk tekort aan: kalium, magnesium, vitamine B1, zink

·         bij gebruik van meer dan 5 medicijnen tegelijk – mogelijk tekort aan: vitamine D

·         corticosteroïden/bijnierschorshormoon (ontstekingen en bij reacties van het afweersysteem) – mogelijk tekort aan: kalium, foliumzuur, magnesium, vitamine B1, zink, calcium, chroom en vitamine D

Uit recente gegevens van Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) blijkt dat 65-plussers globaal gemiddeld 4,3 verschillende geneesmiddelen gedurende een heel jaar gebruiken.

Vitamine B12 tekort komt vaker voor bij ouderen
52% in de leeftijdsgroep van 50-60 jaar, 51% van 60-70 jaar en 55% ouder dan 70 is niet op de hoogte van het verhoogde risico op een vitamine B12 tekort. Het lichaam neemt de vitamine, naar mate de leeftijd vordert, minder goed op. Vooral mannen (62%) weten dit niet. Een vitamine B12 tekort kan leiden tot vermoeidheid, prikkelbaar zijn en neurologische klachten. De vitamine kan onder andere fitheid en concentratie gunstig beïnvloeden.

Vitamine D
24% van de vrouwen tussen de 50-70 jaar geeft aan 10 microgram (mcg) vitamine D te slikken, conform het advies van de Gezondheidsraad en 16% slikt een hogere dosering. Bij de 70+ mannen én vrouwen volgt 19% het advies van 20 mcg vitamine D op en kiest 11% voor een hogere inname. Sommigen van de ondervraagden slikt af en toe vitamine D of gebruikt dit alleen in de winter.

Gezondheidswinst voor ouderen
Met vitamines is veel gezondheidswinst te behalen. Het kan ouderen helpen om fit te blijven en ze kunnen met supplementen zelf werken aan een goede gezondheid. Uit onderzoek is gebleken dat het gebruik van calcium en vitamine D het risico op een gebroken heup met 30% verlaagt³. Vitamine D is bijvoorbeeld nodig voor sterke botten en tanden, maar is ook belangrijk om de weerstand en de spierkracht op peil te houden. Ook voor mensen die een winterdipje hebben of wat neerslachtig zijn, kan extra vitamine D ondersteuning bieden.

Informatie over supplementen

Supplementinfo.nl is een onafhankelijk kenniscentrum voor voedingssupplementen. Bezoekers vinden er informatie over de werking van supplementen en welke supplementen wanneer nuttig zijn. In het supplementen ABC en het gezondheids ABC staat informatie per supplement of gezondheidseffect. Een andere manier om te ontdekken wat voor jou een goede keuze is, is de Schijf voor jouw Lijf. Mensen kunnen aan de hand van persona’s waar ze zich in herkennen, ontdekken waar specifieke behoeftes voor voedingssupplementen voor hen persoonlijk liggen.

Bronnen:
¹ Natural Medicines. (2017, 17 mei). Interaction Checker [Food, Herbs, Supplements], Nutrient Depletion. https://naturalmedicines.therapeuticresearch.com/

² Stargrove, M.B., Treasure, J., McKee, D.L. (2008). Herb, Nutrient, and Drug Interactions: Clinical Implications and Therapeutic Strategies (1e ed.). St. Louis, Missouri, United States: Mosby Elsevier.

³ Weaver, C. M., et al. “Calcium plus vitamin D supplementation and risk of fractures: an updated meta-analysis from the National Osteoporosis Foundation.” Osteoporosis International 27.1 (2016): 367-376, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4715837/