De meningen van consumenten en diëtisten over wat wel en niet gezond is, lopen hier en daar nogal uiteen. Dit blijkt uit de resultaten van een recent onderzoek van Ruigrok NetPanel en de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD).

Over veel producten zijn consumenten en diëtisten het gelukkig wel eens, natuurlijk zijn verse groenten, volkorenbrood en havermout gezond. En energiedranken, friet en frisdrank kun je maar beter laten staan.
Over sommige voedingsmiddelen twijfelen Nederlanders, een sinaasappel is natuurlijk gezond, maar hoe zit het dan met vers geperste sinaasappelsap?

Liever geen cruesli en kokosvet…
Nederlanders vinden honing, cruesli, kokosvet, mueslirepen en versgeperste jus d’orange gezonder dan diëtisten. Cruesli en mueslirepen profiteren van een gezond klinkende naam, maar beide bevatten veel suiker. Net als honing. Kokosvet of -olie wordt door veel voedingsgoeroes aangeprezen, maar bevat veel verzadigd vet, en is daardoor een minder verstandige keuze dan olijfolie. En vers geperste jus d’orange wordt waarschijnlijk door veel consumenten als fruit gezien, terwijl het minder vezels bevat dan een sinaasappel.

….maar vaker pindakaas, hummus en margarine!
Pindakaas, koffie, hummus en margarine verdienen een positiever imago bij de consument. Diëtisten vinden deze producten gezonder dan consumenten. Pindakaas (bij voorkeur van 100% pinda’s) en margarine zijn vet- en energierijk, maar leveren allebei goede onverzadigde vetten. Margarine is daarnaast een belangrijke bron van vitamine A en D. Filterkoffie zonder suiker past ook in een gezond eetpatroon. Vanwege de cafeïne geldt een maximum van vier kopjes per dag.
Hummus is gemaakt van kikkererwten en olijfolie; calorierijk maar ook een bron van goede onverzadigde vetten. De samenstelling van hummus uit de supermarkt kan nogal verschillen, soms worden andere oliën gebruikt of veel zout toegevoegd. Een zelfgemaakte versie verdient daarom de voorkeur.

Voedingsmiddel of voedingspatroon?
In de voedingsvoorlichting gaat het om het totale voedingspatroon, dat moet gezond zijn. En daar mogen best wat ongezonde uitschieters tussen zitten, mits voldoende gecompenseerd met gezonde producten uit de Schijf van Vijf. Maar een voedingspatroon bestaat nu eenmaal uit voedingsmiddelen, dus is het van belang dat consumenten producten correct ‘labelen’ als gezond of ongezond. Over het algemeen kunnen consumenten dat prima, bij sommige producten valt nog wel wat winst te behalen. Goede voedingsinformatie van een betrouwbare bron kan daarbij helpen, bijvoorbeeld het Voedingscentrum, of de diëtist.

Een zeer ruime meerderheid van de Nederlanders (89%) noemt het eigen alcoholgebruik verantwoord. Ook stelt ruim driekwart dat de eigen sociale omgeving op een verantwoorde manier met drank omgaat. Verstandig omgaan met alcohol is voor 96% de eigen verantwoordelijkheid. Voor 44% ligt die ook bij de sociale omgeving. Dit blijkt uit onderzoek door Kantar Public (voorheen TNS NIPO) in opdracht van de Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA).

Nederlanders lijken inderdaad steeds bewuster met alcohol om te gaan. Zo blijkt uit eerdere cijfers van de OESO dat de ‘overall’ alcoholinname in ons land onder het Europese gemiddelde ligt en nog steeds daalt. Sinds 2000 is er zelfs een afname van 17% te zien. Een trend die ook met het oog op de toekomst zichtbaar is: Nederlandse jongeren drinken op steeds latere leeftijd en steeds minder.

Campagnes helpen, accijnzen niet
Verstandig met alcohol omgaan is volgens bijna alle Nederlanders (96%) de eigen verantwoordelijkheid. Communicatie lijkt daarnaast een sleutelwoord te zijn waar het gaat om het creëren van bewustzijn rond de gevaren van overmatig drankgebruik. Zo zegt 41% dat voorlichtingscampagnes kunnen bijdragen, net als meer en betere voorlichting op scholen (42%). Toch heeft aangesproken worden door de eigen omgeving het meeste effect, zo vindt bijna de helft van de mensen. Overheidsingrijpen is minder populair. Zo denkt slechts 9% dat het verhogen van accijnzen overmatig alcoholgebruik kan tegengaan.

Verantwoord gedrag
Peter de Wolf, directeur van STIVA: “Wat ons betreft is het een positief gegeven dat Nederlanders het belangrijk vinden elkaar en zichzelf aan te spreken op het alcoholgebruik. Dat werkt, want we scoren op Europees niveau hoog waar het gaat om verantwoord gedrag. Het vormt voor ons de basis om ook in de toekomst nog meer in te zetten op onze voorlichtingscampagnes, zodat Nederlanders nog verantwoorder gaan drinken.”

Over het onderzoek
Kantar Public (voorheen TNS NIPO) voerde in opdracht van STIVA een onderzoek rondom beeldvorming van alcoholgebruik in Nederland uit. Aan het onderzoek namen 943 mensen van 18 jaar en ouder.

Nationale Voedseltop

Dat schrijven staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) en minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) in een brief over de voortgang van de Voedselagenda die zij mede namens minister Ploumen (Buitenlandse Handel) en staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur en Milieu) naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. Het afgelopen jaar heeft het kabinet samen met bedrijfsleven, consumenten en maatschappelijke organisaties verder invulling gegeven aan de Voedselagenda. Op 26 januari 2017 organiseren staatsecretaris Van Dam, minister Schippers, minister Ploumen en staatssecretaris Dijksma samen een Nationale Voedseltop om met het bedrijfsleven en andere betrokken partijen meerjarige afspraken te maken over de transitie van het voedselsysteem.

Verandering van het voedselproces is noodzakelijk omdat de vraag naar eten stijgt door de toenemende wereldbevolking, terwijl het huidige productieproces bijdraagt aan klimaatverandering en leidt tot fors verlies van biodiversiteit. Tegelijkertijd is er een wereldwijde toename van  welvaartsziekten die samenhangen met een ongezond eetpatroon. Dat vraagt om een hoogwaardige efficiënte voedselproductie die voldoende eten oplevert en bovendien in balans is met de draagkracht van de aarde.

Innovatie

In de brief geven de bewindslieden een overzicht van de afspraken die het afgelopen jaar zijn gemaakt om te komen tot een veiliger, gezonder en duurzamer voedselsysteem. Daarnaast geeft het kabinet aan welke stappen de komende jaren nodig zijn om de koppositie van Nederland in de voedseltransitie verder te versterken. Het kabinet wil onder andere investeren in innovaties die leiden tot een gezonder voedselaanbod met minder zout, minder verzadigd vet en minder calorieën. Ook zal er gekeken worden naar nieuwe eiwitbronnen zoals zeewier, peulen, bonen en paddenstoelen. Het kabinet wil verder dat met name jongeren meer groenten en fruit gaan eten. Daarnaast moet gezonde voeding een grotere rol krijgen in de zorg. Met innovatieve instrumenten zoals de voedingsapp moeten consumenten goede en eenvoudige informatie krijgen over de samenstelling en herkomst van voedsel. Bij de productie van voedsel zet het kabinet in op een landbouw en levensmiddelenindustrie die is gebaseerd op duurzame grondstoffen en een gezonde bodem en die rekening houdt met klimaat, dierenwelzijn en biodiversiteit. Daarvoor moet onder andere worden gekeken naar nieuwe business- en financieringsmodellen om economische drijfveren te verbinden met de grote maatschappelijke uitdagingen. Door de inzet van kennis en innovatie wil het kabinet ook bijdragen aan het uitbannen van honger en ondervoeding in ontwikkelingslanden.

Als onderdeel van de Voedselagenda reserveert staatssecretaris Van Dam vanaf 2017 jaarlijks 20 miljoen euro om veelbelovende innovaties van bedrijven en maatschappelijke organisaties te ondersteunen. Het geld is onder andere bedoeld voor het stimuleren van transparantie in de voedselketen en de groente- en fruitconsumptie door jongeren. Ook wordt er geïnvesteerd in nieuwe eiwitbronnen en duurzamere gewasbescherming en komt er ondersteuning van technische ontwikkelingen op het gebied van ICT ten behoeve van een duurzamere voedselproductie, zoals het gebruik van satellietdata.