Daling zout in levensmiddelen blijft zichtbaar

Het zoutgehalte in sommige levensmiddelen – met name brood, conserven (enkelvoudige groenten en peulvruchten) en kaas (Goudse 48+) – is in 2015 behoorlijk gedaald ten opzichte van 2011. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Als gekeken wordt naar alle producten over de jaren heen dan blijkt dat de sterke daling in het zoutgehalte die tussen 2011 en 2013 is gerealiseerd, in 2015 beklijft.

Monitor
De NVWA monitort sinds 2009 jaarlijks 10 productgroepen op het gehalte aan keukenzout. Zoutgehaltes van producten binnen productgroepen geven daarbij een indruk van de verschillen tussen producten. Daarnaast wordt gekeken of sprake is van een daling in het zoutgehalte sinds 2011. In 2015 heeft de NVWA 1.072 unieke producten, zowel huismerken als overige merken, onderzocht. De onderzochte productgroepen zijn brood, chips en zoutjes, conserven, (diepvries)snacks, kaas, kant-en-klaarmaaltijden, koek en banket, sauzen, soep en vleeswaren. Uit het onderzoek blijkt dat de eerder gesignaleerde grote verschillen in zoutgehaltes in vergelijkbare producten van verschillende fabrikanten nog steeds bestaan.

Wanneer de analyseresultaten van exact vergelijkbare producten uit 2011 en 2015 (565 producten in totaal) worden vergeleken, blijkt dat sprake is van een daling van het zoutgehalte. De gemiddelde afname van het zoutgehalte in 2015 (1,10%) ten opzichte van 2011 (1,18%) bedroeg 6,8%. Bij brood (15,3%), conserven (enkelvoudige groenten en peulvruchten; 31%) en kaas (Goudse 48+; 22,7%) is het zoutgehalte aanzienlijk gedaald. Bij de overige conserven en sauzen is het gemiddelde zoutgehalte juist gestegen.

Fabrikanten zijn verplicht om het zoutgehalte op hun producten te vermelden. De NVWA constateert dat op bijna 90% van de onderzochte etiketten het zoutgehalte wordt vermeld. Het vermelde zoutgehalte is vaak hoger dan de werkelijke hoeveelheid in het product.

Minder zout
Bedrijven zijn al een aantal jaren bezig met het verlagen van het zoutgehalte in levensmiddelen. De aanpak om per productcategorie afspraken te maken over het maximum zoutgehalte, die voor groenteconserven en brood tot duidelijk resultaat heeft geleid, is overgenomen in een akkoord dat begin 2014 is gesloten tussen CBL (retail), FNLI (producenten), KHN (horeca), Veneca (cateraars) en de minister van VWS. In het akkoord staan ambities om het productaanbod qua zout, verzadigd vet en calorieën (suiker en vet) te verbeteren. Vanwege de negatieve gezondheidseffecten van een te hoge consumptie van zout heeft de minister van VWS de voedingsmiddelensector opgeroepen om de samenstelling van voedingsmiddelen te verbeteren. In dat verband rapporteert de NVWA jaarlijks over de gehaltes van zout en suiker in voedingsmiddelen.