Ondervoeding bij kinderen in Nederland? Dat komt niet voor, zou je denken. Maar het tegendeel is helaas waar. Kinderarts Sandra Schrama en diëtist Sonja van den Ende: “Wij zien in het Juliana Kinderziekenhuis in toenemende mate kinderen die ondervoed zijn. Dat is mogelijk ook een landelijke trend geworden. De reden? Te eenzijdige, ‘zogenaamde gezonde’ voeding. Ons advies? Gebruik de schijf van vijf als je gebalanceerde en gezonde maaltijden wil bereiden.”
De kinderarts en diëtist informeren ouders over de oorzaken en gevolgen van ondervoeding en geven voedingsadviezen om de gezondheid te optimaliseren. “Er is in de media veel aandacht voor obesitas (vetzucht) geweest,” zegt Sandra Schrama. “Dat is prima, maar we zien dat men in het voedingspatroon nu soms doorslaat naar de andere kant. In het Juliana Kinderziekenhuis zien we het laatste jaar een toename van het aantal kinderen dat ondervoed is. Ze komen bij ons met klachten die het gevolg zijn van sterke vermagering, zoals obstipatie (verstopping), extreme vermoeidheid, duizeligheid en kouwelijkheid. Daar maken wij ons zorgen om.”
Onvoldoende kennis
Er is bij de ouders van deze kinderen onvoldoende kennis van volwaardige voeding voor kinderen,” volgt Sandra haar verhaal. “Hun kind krijgt een ‘orthorectisch dieet’, bestaande uit voeding met onder andere weinig koolhydraten en calcium. Hierbij worden zogenaamde ‘superfoods’ gebruikt zoals spelt, gojibessen, quinoa en hennepzaad. Deze ‘hype’ is het gevolg van de grote aandacht voor obesitas, waarbij alternatieve voeding die zo ‘gezond’ zou zijn, wordt gepromoot. Voor volwassenen met overgewicht kan dit een goede oplossing zijn, maar kinderen kunnen hierdoor belangrijke voedingsstoffen tekortkomen die ze juist hard nodig hebben om gezond op te groeien.”
Op korte en lange termijn kan ondervoeding bij kinderen nare gevolgen hebben zoals het ontwikkelen van botontkalking, vitaminetekorten, groeivertraging, hart- en vaatziekten en een ontregeld menstruatiepatroon. “Daarnaast zien we kinderen die hierdoor anorexia nervosa ontwikkelen. Omdat dit een zeer ernstig ziektebeeld is voor patiënt, ouders en ook de behandelaren binnen het ziekenhuis, willen we aandacht vragen voor dit probleem.”
Kinderen kiezen niet…
Sonja van den Ende en haar collega-diëtisten geven voedings- en dieetadvies. Sonja: “Naast het maken van een persoonlijk voedingsplan, leggen we ouders de consequenties uit van een onvolwaardig dieet. Wij baseren ons advies op de richtlijn van het voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl). Binnen deze richtlijn zoeken wij met ouders naar producten en een eetpatroon dat binnen het gezin past en aansluit bij de leefstijl van de ouders. Ik leg ouders ook uit waarom het goed is om bij het bereiden van de dagelijkse maaltijden de schijf van vijf te gebruiken. Dan krijgt het kind een gevarieerde en gezonde voeding met de juiste bouwstoffen om gezond op te groeien. Als je de zogenaamde ‘superfoods’ niet meer koopt, houd je zelfs geld over, want deze producten zijn duurder dan de ‘gewone’ gezonde voedingsmiddelen. Families waarin allergieën voorkomen, moeten extra oppassen. Landelijk is er een groeiend aantal patiënten met een allergie voor een ‘superfood’.”