Op 22 november neemt minister Edith Schippers het eerste exemplaar in ontvangst van Adjiedj Bakas zijn boek over de toekomst van de gezondheidszorg, getiteld Ziel in de Zorg, hoe technologische revoluties en nieuw burgerschap leiden tot een vernieuwde zorgbranche. Schippers schreef ook het voorwoord bij het boek, waarin praktisch alle stakeholders in de gezondheidszorg aan het woord komen en een evenwichtig beeld wordt geschetst van de toekomst van deze uitermate belangrijke sector.

Ziel heeft er altijd in de zorg gezeten. Mensen zijn zoogdieren, en de zorg voor elkaar is bij zoogdieren een ingeboren kwaliteit. Zoogdieren zijn zorgdieren. Daarbij komt nog eens dat de mensen die in de zorg werken dat bijna altijd doen vanuit een innerlijke drijfveer en passie. Ze willen anderen verzorgen, bijstaan en als het even kan beter maken. Die ziel mag de afgelopen jaren dan wat in de verdrukking zijn gekomen, bijvoorbeeld door de protocollering en administratiedruk waar zorgverleners mee te maken kregen, maar zodra er weer met patiënten gewerkt kan worden, glanst die ziel weer als tevoren.

Regels en protocollen zijn nodig om kwaliteit te waarborgen en veiligheid te garanderen. Technologie is nodig om efficiënter te werken en onze menselijke beperkingen te overstijgen. Maar zonder de mens raakt de zorg haar ziel kwijt, dus we zullen een evenwicht moeten zien te vinden tussen de krachten van regulering, technologisering en humanisering. Technologie wordt slim ingezet en maakt steeds meer levensreddende behandelingen mogelijk, maar we moeten niet vergeten dat ook ziekte en dood bij het leven horen. Eindeloos doorbehandelen is voorbij. Waardig leven en sterven wordt de nieuwe norm. En bottom-up bewegingen van zorgverleners en patiënten maken dat de mens weer meer centraal komt te staan in de gezondheidszorg.

De wereld, ook die van de zorg, verandert drastisch. Meebewegen, aanpassen, en dat alles op blijmoedige manier, is wat er nodig is; menselijke maat en warmte, passie en betrokkenheid koppelen aan hightech, wat een geweldige opgave! Einstein zei al dat hij vooral geïnteresseerd was in de toekomst omdat hij daarin wilde leven. Gelijk had hij. Wie bang is voor de toekomst heeft die al half bedorven. De toekomst onderga je niet, je maakt hem.